Artystyczne natchnienie, żart, złośliwość lub po prostu bardzo kreatywny marketing – powodów, żeby wydać nietypowy album jest mnóstwo, czy warto? Po przeczytaniu tego artykułu gwarantuję Ci, że nie zapamiętasz nazwy większości wykonawców, ale Twoje portfolio śmiesznych historii wzrośnie o co najmniej kilka pozycji. Zebrałem tutaj najdziwniejsze wydawnictwa płytowe jakie widział świat. Kryteria wyboru były przypadkowe i bardzo subiektywne, po prostu który album mi się spodobał – lądował na liście.
Kolejność jest więc przypadkowa, nie ma lepszych i gorszych. Wszystkie wydawnictwa płytowe w tym rankingu są tak samo autystyczne. Na dobre otwarcie – album-skurczybyk:
The Durutti Column – The Return Of The Durutti Column
Wbrew nazwie – debiutancki album brytyjskiej, post punkowej grupy. Z pozoru wszystko muzycznie się zgadza, problem pojawia się kiedy chciałeś kupić fizyczną kopię albumu. Mamy rok 1980, płyty CD są więc dalej w opracowaniu a dominującym nośnikiem są płyty winylowe. Stąd też nie dziwi wysoki jak na dzisiejsze czasy nakład 3600 płyt zespołu The Durutti Column. To jest jednak dosyć specyficzny nakład, którego raczej żaden kolekcjoner nie chciałby mieć w swojej kolekcji. Okładki albumu były bowiem wykonane z papieru ściernego. Tak, żebyś starł okładki cennych albumów Johna Coltrane Twojego taty. Plotka głosi, że w naklejaniu ściernego papieru pomagali członkowie zespołu Joy Division. Kilka lat temu powstała reedycja albumu The Return Of The Durutti Column, nie była jednak już tak wspaniała. Usunięto z niej cały ścierny czar.
Shout Out Louds – Blue Ice
Co zrobić, gdy wydajesz album zatytułowany Blue Ice jeśli chcesz się wyróżnić? Pierwszą rzeczą, która przychodzi do głowy jest pewnie „wydaj album który będzie zrobiony z lodu! Instalowanie zamrażarek w sklepach płytowych ma jednak niewiele sensu, skoro i tak płyta roztopi się w drodze do domu. Tu nie pomogą nawet torby termiczne. Dlatego zespół Shout Out Louds poszedł o krok dalej. W celach promocyjnych albumu Blue Ice, zespół wydał specjalny, limitowany do 10 egzemplarzy zestaw do… własnoręcznego wykonania „winyla” z lodu. Zestaw składał się z silikonowej formy, matrycy oraz butelki z wodą. Z racji, że niecodzienne wydawnictwo ukazało się w 2013 roku, powstała nawet instrukcja wykonania płyty. Dzięki niej, możemy dzisiaj usłyszeć, jak bardzo nie chcemy tego zestawu w swojej kolekcji. Oto nagranie:
Matthew Herbert – Edible Records
Każdy chyba widział nagranie tortilli, która odtwarzana na gramofonie wydaje z siebie meksykańską muzykę. Tylko, że to nie jest ściema. Takie nagrania naprawdę powstawały i tworzył je Matthew Herbert. Bardzo interesująca osoba, która zajmuje się przede wszystkim tworzeniem muzyki elektronicznej z przedmiotów codziennego użytku. Nie był to co prawda wariat, który zamontował przetwornik piezoelektryczny na tafli szkła, którą następnie gryzł, ale album Bodily Functions (który swoją drogą polecam), zarejestrowany z wykorzystaniem dźwięków jakie wydają ludzkie organy, skóra czy włosy jest równie absurdalny, prawda? A to jeszcze nie wszystko, Matthew Herbert podczas spotkania poświęconego marnowaniu żywności wystąpił ze specjalnym setem zagranym na 12 calowych, wycinanych laserowo tortillach. Takich tortilli powstało 12, ale podczas żywieniowego performance, muzyk wykorzystał również laserowo wycinaną szynkę, seler, kabaczek i cholercia wie co jeszcze. Całe wydarzenie zostało zarejestrowane a jego fragmenty są dostępne do odsłuchu tutaj:
The White Stripes – White Stripes 3″ Record Set
Jack White próbował zaskoczyć na wiele sposobów, o tym wyczynie jednak bardzo mało mówi się w mediach – pora to zmienić. W 2005 roku, artysta wydał box 3 calowych płyt, które były możliwe do odtworzenia tylko na dedykowanym temu gramofonie. Nie mam pojęcia, z jaką prędkością obraca się talerz w tym 3 calowym cudzie, ale musi to być przedziwna wartość. Limitowany box jest trudno dostępny, został wyprodukowany w 1000 kopii – 400 zostało sprzedanych w 2005 roku, pozostałe 600 w 2014, jednak niektórzy kolekcjonerzy twierdzą, że są w posiadaniu wydania z 2016 roku. Jeśli chciałbyś nabyć to dziwactwo, to przygotuj kieszeń na wydatek około 5 500 złotych. Początkowo wydawnictwo było dużo tańsze, jednak wiadomo jak to jest z kolekcjonerami.
Breakbot – By Your Side
Tego albumu nie może zabraknąć w żadnym tego typu zestawieniu. Jest to funkowy album (swoją drogą niezbyt udany), który został wytłoczony na… czekoladzie. Jednostronna płyta czekoladowa to nie jest coś, co chciałbyś położyć na swoim gramofonie, jednak zjedzenie takiego dzieła sztuki jest już perspektywą kuszącą. Limitowana edycja płyty Breakbot została wydana w 2012 roku i liczyła 120 egzemplarzy, które dystrybuowane były tylko lokalnie w sklepie z czekoladą. W sieci nie znalazłem nagrania z tego, jak brzmi czekolada, jest to jednak na tyle miękki materiał, że po kilku odtworzeniach nadaje się tylko do zjedzenia. Pewnie dlatego na rynku wtórnym nie ma żadnego egzemplarza. W sieci jest jednak film promocyjny, na którym widać, że ktoś jednak kładł na to igłę.
Historia zna jeszcze jedno czekoladowe wydawnictwo, jest nim album 20th Century Man, chorwackiego artysty, znanego jako Giboni. Giboni tak tłumaczy wybór nietypowego tworzywa:
Czytałem, że czekolada zawiera hormon szczęścia i zwiększa libido, dlatego pomyślałem że to doskonała kombinacja dla rocka, który kochaliśmy w latach 80.
Nagrania na kartonach po płatkach śniadaniowych
Tak, to nie żart. I chociaż format Flexi Disc, w Polsce znanego pod nazwą „pocztówka dźwiękowa” jest nam doskonale znany, to krajowi marketerzy nigdy nie posunęli się tak daleko, jak zachodni. Przynajmniej nic mi o tym nie wiadomo. Na przełomie lat 60 i 70. XX wieku, ktoś uznał, że pudełko płatków śniadaniowych jest doskonałym nośnikiem. Nośnikiem dźwięku. Wykonane z kartonu i pokryte cienką warstwą opakowania nadawały się do tego, żeby wytłoczyć na nich jingle reklamowe. Wystarczyło wyciąć płytę z pustego opakowania i można już odtwarzać reklamowe piosenki na gramofonie taty. Do pomysłu nawiązali The Monkees, którzy wydali limitowany do 5 000 egzemplarzy box 4 Flexi Disców o nazwie Cereal Box Record Set. Żeby odtworzyć takie nagranie, często trzeba było dociążyć wkładkę. Dlatego na boxie The Monkees znajdowała się naklejka z napisem:
Milk not included. To play, you may need to adjust your tracking weight or use a few nickels, just like you did in 1970
Wydanie oczywiście amerykańskie. Tutaj macie rednecka, który pokazuje z czym to się je:
Karen Elson – The Ghost Who Walks
Na zdjęciu, album Karen Elson nie wyróżnia się niczym specjalnym. Ot, kolorowa płyta winylowa. Konkretnie brzoskwiniowa. Brzoskwiniowy jest jednak nie tylko kolor albumu. The Ghost Who Walks to płyta, która jest… aromatyzowana! Zapach brzoskwiniowy, a jakże. Winyl artystki został stworzony przez Third Man Records i w zasadzie co druga ich kreacja nadaje się do tego zestawienia. Jeśli jesteś niezależnym artystą, który chce w jakiś sposób zaskoczyć słuchacza – zgłoś się do nich. Znają się na robocie.
Niestety nie posiadam tego albumu i nie mam zdjęcia, które mogę wykorzystać.
Jubileuszowy album Third Man Records
Jak już wspomniałem, Third Man Records to prawdziwe świry jeśli chodzi o tworzenie kreatywnych płyt winylowych. Na ich liście dokonań można znaleźć fluorescencyjne płyty, płyty z alternatywnymi rowkami czy płyty wytłoczone w metalach szlachetnych. To wszystko to jednak nic w porównaniu z albumem, który ukazał się z okazji trzeciej rocznicy Third Man Records. Jubileuszową, 12 calową płytę trzeba odtwarzać z prędkością 3 obrotów na minutę! Nietrudno się domyślić, że nie istnieją gramofony, które obsługują takie prędkości. Żeby więc poprawnie odczytać dźwięk, zapisany na tym albumie, płytę trzeba spowolnić… ręcznie. Niezły pomysł, dzięki temu każde odtworzenie jest inne, tylko komu się chce dociskać płytę co odtworzenie?
Ach, płytę wyprodukował oczywiście Jack White, bo któżby inny. Jak to brzmi w pełnej prędkości oraz w spowolnieniu możecie posłuchać tutaj:
Poetic Justice – Soundtrack
Ten album jest niezwykły ze względu na nośnik, na którym został wydany. Jest to bodaj jedyny album wydany na kasecie NT. Był to format cyfrowej mikrokasety opracowany przez Sony. Jeśli jednak myślałeś, że widziałeś mikrokasetę, to jesteś w ogromnym błędzie. Prawdopodobnie masz na myśli mikrokasetę MC stosowaną w dyktafonach. Sony NT był jeszcze mniejszy. Co ciekawe, ten maluch mieścił zaskakująco dużo muzyki. Kasety mogły mieć długość 90 a nawet 120 minut. Istnieją tylko dwa urządzenia, na których można odtworzyć ten dziwaczny format. Bardzo prawodpodobne, że w Polsce nie ma ani jednego egzemplarza takiej kasety. W muzyce zawartej na tym nośniku nie ma nic niezwykłego. Ot, po prostu soundtrack.
Zdjęcie pochodzi z kanału Techmoan na YouTube:
Żartowałem, najdziwniejszych wydawnictw płtyowych (i kasetowych) było tylko 9.
Ha, mam Cię!